نویسنده
استادیار گروه ارتباطات دانشگاه تهران
چکیده
اینترنت و تکنولوژیهای جدید ارتباطی و اطلاعاتی، همۀ فرآیندهای مورد نیاز برای اتّخاذ، تدوین و انتقال دانش بهویژه در سازمانهای علمی- آموزشی و پژوهشی را متأثّر ساخته است. مجموع فرآیندهای سازمانی مورد نظر، بخشی از سرمایۀ فکری در هر سازمان است. سرمایۀ فکری، بهطور خلاصه، داراییهای نامرئی و غیرملموس سازمان است که برای رسیدن به اهداف سازمانی بهکار گرفته میشود. در مقاله حاضر (که برگرفته از نتایج یک پیمایش، با حجم نمونۀ 1200 نفر است) به بررسی اثر تکنولوژی اینترنت بر ابعادی از سرمایۀ فکری (سرمایۀ انسانی و سرمایۀ ارتباطی) در دانشگاههای ایران پرداختهایم. مبتنی بر اصول نظری مطرح در این تحقیق، بهرهمندی از اینترنت (در قالب دسترسی و مصرف آن) میتواند عاملی اساسی در رشد سرمایۀ فکری یک سازمان (در اینجا دانشگاه) باشد. نتایج حاصل از پیمایش نشان میدهد که دانشگاههای مختلف بهلحاظ سطح سرمایۀ انسانی و سرمایۀ ارتباطی، وضعیّت متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند. از سوی دیگر، سطح دسترسی به اینترنت و نیز مصرف اینترنت (نوع مصرف و حجم مصرف)، بهعنوان اصلیترین متغیرهای مستقل تحقیق، بر سرمایۀ انسانی و سرمایۀ ارتباطی در کل جامعه آماری اثرات معنادار (مثبت و مستقیم) دارد. بهعلاوه نتایج نشان میدهد که عوامل دیگری در فرآیند اثرگذاری دسترسی به اینترنت بر ابعاد فردی سرمایۀ فکری دخالت دارند. از جمله این عوامل، متغیرهای دانشگاه، گروه آموزشی مرجّع، مقطع تحصیلی (دانشجویان) یا رتبۀ علمی (اعضای هیئت علمی) و جنسیت آنها است. در نهایت اینکه متغیر بهرهمندی از اینترنت (بهعنوان اصلیترین متغیر مستقل تحقیق) در کنار متغیرهای سن، جنسیت و وضعیت تأهل، قابلیت تبیین بخشی از تغییرات سرمایۀ انسانی و سرمایۀ ارتباطی جامعۀ آماری مورد مطالعه را دارد.
کلیدواژهها
Capital: Framing and Advancing the State of the Field”, in International Journal of
Technology Management, Vol. 18(5-8): 433-62.
Chen, J. & Zhu, Z. & Xie, H.Y. (2004) “Measuring Intellectual Capital: a New Model
and Empirical Study”, in Journal of Intellectual Capital, Vol. 5(1): 195-212.
Coakes, E. & Clarke, S. (2006) Encyclopedia of Communities of Practice in Information
and Knowledge Management, London: Idea Group Reference.
Deft, R. (1379 [2000 A.D]) Theory va Tarâhi-ye Sâzmân (Persian Translation of
Organization Theory and Design), Translated by Ali Pârsâiyân, Sayyed Mohammad
Arâbi, Tehran: Daftar-e Pažoheshâ-ye Farhangi.
Devlin, M. (2002) “The Internet & The University ”, available in: www.slofi.com
Ebâdi, R. (1384 [2005 A.D]) Fanâvari-ye Etelâât va Âmozeš va Parvareš (Persian
Translation of Information Technology and Education), Tehran: Moasese-h Tosse-h
Fanâvari-ye Âmozeši-ye Madâres-e Hošmand.
Edvinsson, L. & Malone, M.S. (1997) Intellectual Capital: Realizing Your Company’s
True Value by Finding Its Hidden Brainpower, New York, NY: Harper Business
Press.
_______ (2002) Corporate Longitude , London: Prentice Hall.
Edvinsson, L. & Malon, M. (1997) Intellectual Capital: Realizing Your Company’s True
Value by Finding Its Hidden Brainpower , New York، NY: HarperBusiness Press.
Flowers, W. (2002) “New Media’s Impact on Education Strategies ”, available in: www.
slofi.com
Fuller, T. & Soderlund, S. (2002) “Academic Practices of Virtual Learning by
Interaction”, in Futures , Vol. 34(8): 745–760.
Hanneh, R.L. (1998) “Merging the Intellectual and Technical Infrastructures in Higher
Education: The Internet Example”, in Journal the Internet and Higher Education1,
Vol. 22(1): 7-20.
Hargreaves, D.H. (2001) “A Capital Theory of School Effectiveness and Improvement”,
in British Educational Research Journal , Vol. 27(4): 487-503.
Hatami, A. & Galliers, R.D. & Huang, J. (2003) Exploring the Impacts of Knowledge
(Re) Use and Organizational Memory on the Effectiveness of Strategic Decisions:
A Longitudinal Case Study, Case Studies in Knowledge Management, Washington:
IEEE Computer Society.
Huff, W.D. (2000) “Colleges and Universities: Survival in the Information Age”, in
Computers & Geosciences, Vol. 26(6): 635-640.
Koenig, M.E.D. (1999) “Education for Knowledge Management”, in Information
Services & Use , Vol. 19 (1): 17-31.
Lohrke, F.T. & Franklin, G.M.C. & Frownfelter-Lohrke, C. (2006) “The Internet as an
in International Small Business Journal , Vol. 24(2): 159-178.
Martinez-Torres, M.R (2006) “A Procedure to Design a Structural and Measurement
Model of Intellectual Capital: An Exploratory Study”, in Information & Management,
Vol. 43(5): 617–626.
Rowley, J. and et al. (1376 [1997 A.D]) Taqir-e Râhbordi dar Dânešgâhhâ va Marâkez-e
Âmozešs-e Âli-ye Barnâme-h Rizi Barâ-ye Baqâ va Movafaqiyat (Persian Translation
of Strategic Change in Collages and Universities: Planning to Survive and Prosper),
Translated by Hamid Reza Âraste-h, Tehran: Entešârât-e Tebiyân.
Ungerer, M. (2004) Developing Core Capabilities in a Financial Services Firm:
An Intellectual Capital Perspective , Thesis, Department of Human Resource
Management, Rand Afrikaans University (RAU).
Westhuizen, C.V. (2005) Intellectual Capital Management in Retail Company in South
Africa , Thesis, Department of Information and Knowledge Management, University
of Johannesburg.
Zanele, M.P. (2004) Intellectual Capital As A Creator of Wealth And Shareholders
Value For An Organization , Thesis , at the Rand Afrikaans University.
ارسال نظر در مورد این مقاله