2024-03-29T17:11:46Z
http://www.jicr.ir/?_action=export&rf=summon&issue=18
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1387
1
1
پرسه زنی وزندگی گروه های فرودست شهری در مراکز خرید تهران: دیالکتیک تمایز و تمایززدایی
عباس
کاظمی
محمد
رضایی
مفهوم پرسه زنی اگرچه در ایران چندان مورد استفاده قرار نگرفته است، اما میتواند توضیح دهنده بسیاری از پدیدههای فرهنگی باشد. در مقاله حاضر ابتدا شرحی کوتاه از تاریخچه پرسه زنی و معنای اختیار شده از آن ارائه میدهیم، سپس به توضیح شکلی از پرسهزنی، به مثابه سبک زندگی متمایز گروههای فرودست شهری در مراکز خرید میپردازیم. نتایج این مقاله به کمک روش کیفی و از طریق تکنیک مصاحبه و مشاهده بهدست آمدهاست. نویسندگان معتقدند که مراکز خرید در پی ایجاد زندگی خاصی برای طبقات متوسط شهریاند که این سبک از طریق خرید و مصرف کالاها فراهم میشود، در عین حال، پرسه زنی در ایران به آن معنایی که نویسندگان اختیار کردهاند خود زندگی گروههای فرودست شهری را شکل دادهاست.
فرهنگ عامه
پرسه زنی
مدرنیته فرهنگی
تمایز و تمایززدایی
زندگی
زندگی روزمره
2008
04
24
1
24
http://www.jicr.ir/article_68_94c24607f9e73fab8da497ce4e2b31d1.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1387
1
1
مدرنیته و مسکن ( رویکرد مردمنگارانه به مفهوم خانه، سبک زندگی روستایی و تحولات امروزین آن)
نعمت الله
فاضلی
این مقاله به تحلیل فرهنگی خانه روستایی در گذشته و اکنون میپردازد و خانه را به مثابه یکی از مولفههای اصلی سبک زندگی جهت فهم کلیت زندگی روستایی مطالعه میکند. در این نوشتار ابتدا اثرات مدرنیته بر تحول فرهنگ خانه در ز مینههایی چون امروزیشدن، عقلانیشدن، شهری شده، عرفی شدن، جهانی شدن، فردی شدن، دموکراتیک شدن، رسانهای شدن، تجاری شدن و بوروکراتیک شدن بررسی میشود و سپس با ارائه توضیحی مردمنگارانه از زادگاه نگارنده این تحولات در یک خانه روستایی ایران بررسی میشود. این مطالعه نشان میدهد که ویژگیهای خانه روستایی که عبارت بودند از کالای اقتصادی نبودن،پیوند گسستناپذیر با روستا، زادگاه و پرورشگاه بودن، آمیختکی با اسطورهها و روایتهای تاریخی خانوادگی، همزیستی با طبیعت و فقدان حریم خصوصی دگرگون شدن است و از این رو دیگر نمیتوان با رویکردهای کلاسیک که روستا را مقر سنت و شهر را مقر مدرنیته میدانستند به مطالعه آن پرداخت. به باور نگارنده نوعی مدرنیته روستایی ایرانی در روستاهای ایران شکل گرفته است.
مدرنیته روستایی ایرانی
مردمنگاری
خانه روستایی
سبک زندگی
2008
04
24
25
63
http://www.jicr.ir/article_69_cc2b6406410838ad9dc561856337cebf.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1387
1
1
سبک زندگی و پوشش زنان در شهر تهران
نفیسه
حمیدی
مهدی
فرجی
مقاله حاضر به دنبال یافتن سبکهای زندگی متفاوتی است که در پوشش زنان در تهران به چشم میخورد. برای این منظور، به توصیف نوع پوشش زنان در محیطهای اجتماعی گوناگون و برخی مؤلفههای زندگی آنان، نظیر میزان و درآمد و سرمایههای اقتصادی و فرهنگی، پرداخته شده است. پرسش اصلی ما در این مقاله این است که در جامعه ما چه نوع پوششهایی وجود دارد و منطق پوشش زنان چیست آیا منطقِ تمایز، نقش اصلی را در پوشش آنان بازی میکند، یا زنان با نوع پوشش خود بیشتر هدف نمایش هویت خود را دارند و یا لباس از نظر آنان دارای کارکردهای اولیه و مشخصی همچون محافظت، پوشش، عفت و... است؟ برای رسیدن به این هدف با چهل تن از زنان ساکن تهران مصاحبه به عمل آمده و نوع پوشش و وضعیت اجتماعی آنان ترسیم شده است که براین اساس 9 تیپ را از هم متمایز کردهایم.
پوشش
بازاندیشی
تمایز اجتماعی
حجاب
سبک زندگی
سرمایه فرهنگی
سرمایه اقتصادی
2008
04
29
65
92
http://www.jicr.ir/article_70_65738babe6403a71028217186ea375e7.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1387
1
1
سبک زندگی جوانان کافی شاپ
وحید
شالچی
این مقاله به بررسی سبک زندگی جوانان کافی شاپ منطقه 3 تهران میپردازد و تلاش میکند ویژگیهای سبک زندگی این گروه از جوانان را مشخص سازد. مشخص ساختن اهمیت عناصر مختلف زندگی، هنجارهای مصرف همچنین شیوه های گذران اوقات فراغت از دیگر هدف های این مقاله است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که در این فضای اجتماعی ویژگی های سبک زندگی پسامدرن از قبیل مد و سلیقه التقاطی، تعامل امر محلی و جهانی، اهمیت سرگرمی و مصرف و نقش حیاتی لذت دیده می شود. بررسی فرهنگ این بخش از جوانان ایرانی نشان می دهد که تا چه میزان سیاست گذاری فرهنگی امری حساس، دشوار و پیچیده است و اثرگذاری فرهنگی بر نسل جوان صرفا از طریق پرداختن صوری و سطحی به ارزش ها در سطح نهادهای رسمی ممکن نیست.
فرهنگ جوانان
مصرف
ذائقه
سبک زندگی
سبک زندگی پسامدرن
2008
04
29
93
115
http://www.jicr.ir/article_71_ecc1f27ec1e5b4505f2bb9fc6c128a0a.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1387
1
1
جوانان، بدن و فرهنگ تناسب
محمد سعید
ذکایی
توجه محافل دانشگاهی و علمی به حوزه بدن را می بایست واکنشی به تغییرات بنیادین صورت گرفته در رابطه بین بدن، اقتصاد، تکنولوژی و جامعه دانست. رشد تکنولوژی های تغذیه، سلامت و ورزش در کنار اهمیت یافتن عاملیت و مصرف گرایی شدید بدن و بدنی شدن را به موضوعی مهم د رمطالعات اجتماعی و فرهنگی جامعه معاصر تبدیل ساخته است. مقاله حاضر با اتکاء به یافته های کمی و کیفی جوانان دختر و پسر فعال ورزشی بدنبال شناخت رابطه و احساس این دسته جوانان نسبت به بدن خود و زمینه ها و انگیزه های موثر بر توجه جدی آنها به تناسب اندام است. نتایج بدست آمده بیانگر این است که نوگرایی د رجامعه ایران تاثیرات خود را در حساسیت جوانان به کنترل و انضباط بر بدن خویش و حساسیت بیشتر برای ارائه تصویر مطلوب از آن بر جای گذاشته است. به موازات تاثیر این نیرو، گفتمان های رقیب در حوزه عمومی جامعه ( از جمله گفتمان مردانه) مرجع مهمی در شکل دهی، فهم، تفسیر و بازنمایی بدن به شمار می آید که علاوه بر بازتولید سنتی هنجارها و رفتارهای بدنی قواعد و تاثیرات آن بواسطه تغییر نگاه و نگرش های جدید، تغییراتی را نیز متحمل شده است.
فرهنگ تناسب
بدن
بدنی شدن
تصویر بدنی
رضایت از بدن
2008
04
29
117
141
http://www.jicr.ir/article_72_a5f9e9c5a4381351d151dbe7b7cf25c7.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1387
1
1
خردهفرهنگهای اقلیتی و سبک زندگی
روندها و چشماندازها در ایران
ناصر
فکوهی
جهانیشدن روند متناقض مدرنیته را تشدید کرده و آن را درون فرایندی متقابل از همگنسازیها و ناهمگنسازیهای هویتی ـ جماعتی وارد نموده است. اثر مشخص این امر گسترش مطلق شمار هویتهای اقلیتی در سطوح بومی و محلی از یک سو، و تداخل نقشهای هویتی و شکلگیری هویتهای اجتماعی هر چه گستردهتر در قالبهای غیر بومی و فراملی از سوی دیگر است. شهرها به مثابه پهنههای اصلی تبلور یافتن فضاییِ هویتها و روزمرگی شهری به مثابه زمان اصلی بیان این هویتها، امروز بیش از پیش مطرح هستند. هم از این رو مفهوم سبک زندگی که در دهه های پس از جنگ جهانی دوم و عمدتاً در چارچوب نظریههای برون آمده از مطالعات فرهنگی مطرح شده بود در ترکیب خود با مفهوم روزمرگی در معنایی لوفبوری از این واژه امروز باید به گونهای دیگر تفسیر شود. زمانی که این دو مفهوم را در تقاطعی معنایی با دو مفهوم دیگر خردهفرهنگ و اقلیت قرار دهیم، باز هم به موقعیتهای پیچیدهتری میرسیم که ما را با شرایطی نسبتاً بینظیر در شکلگیری فرهنگهای انسانی و پویایی آنها روبرو میکند. آنچه در مقاله حاضر مورد نظر است حرکت از این چارچوب فکری و تلاش برای کاربرد آن در شرایط خاص ایران است که در آن همچون بسیاری دیگر از کشورهای در حال توسعه جهانی شدن به امواج مقاومت هویتی- جماعت دامن زده است، ولو اینکه این مقاومت لزوما شکل فعال نداشته و در حوزه خود آگاه قرار نمیگیرد. بنابراین هدف ما در این مقاله آن است که نشان دهیم چگونه گسستهای کنونی جامعه ما در تبلورِ فضایی – زمانی خود و از خلال بیان و بروز خویش در سبکهای زندگی در سطح شهرها برونیت یافته و چه پیآمدهای کوتاه و دراز مدتی را میتوان از این فرایند انتظار داشت. رویکرد مقاله، رویکردی کاربردی است که تلاش میکند به راهکارهایی عملی به ویژه در زمینه سیاستگذاریهای راهبردی و راهکاری در زمینه فرهنگ عمومی دست یابد و همین امر آن را در تداخلی نظری بین دو حوزه انسانشناسی و مطالعات فرهنگی قرار می دهد.
مقاومت
اقلیت
انسانشناسی شهری
جهانی شدن
خرده فرهنگ
روزمرگی
سبک زندگی
2008
04
29
143
174
http://www.jicr.ir/article_73_b5d12ce04cab1724b011253ff21e6f88.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1387
1
1
تصویری از سبک زندگی فرهنگی جامعۀ دانشجویی
محمد
فاضلی
غالب نظریهها درباره نقش دانشگاه در دنیای جدید استدلال میکنند که ارتقای فرهنگ و تربیت شهروند مشارکتجو در کنار تربیت فرد متخصص از اعم وظایف دانشگاه جدید است. مصرف محصولات فرهنگی نیز یکی از راههای مهم ارتقای سرمایۀ فرهنگی و آماده شدن دانشجویان برای ایفای نقشهایی است که انتظار میرود در دنیای جدید ایفا کنند. مقالۀ حاضر با بررسی میزان مصرف فرهنگی دانشجویان ایرانی به بررسی این مسئله میپردازد که میزان مصرف فرهنگی دانشجویان در شرایط فعلی تا جه اندازه قادر است ایشان را برای ایفای نقش شهروند آگاه و مشارکتجو آماده کند. همچنین بر مبنای نظریه سبک زندگی و انتقال بیننسلی سرمایۀ فرهنگی، ایدههایی دربارۀ آیندۀ مصرف کالاهای فرهنگی در ایران ارائه شده است.
مصرف محصولات فرهنگی
دانشجو
سبک زندگی فرهنگی
شهروند مشارکتجو
2008
04
29
175
198
http://www.jicr.ir/article_74_75f403b2d886278e566b1d25ded1f101.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1387
1
1
مفهوم «سبک زندگی»
و گستره آن در علوم اجتماعی
محمد سعید
مهدوی کنی
مفهوم سبک زندگی از جمله مفاهیم علوم اجتماعی است که اخیراً بسیار مورد توجه قرار گرفته است. اما کاربردهای متفاوت و بعضاً متعارض، آن را مفهومی مبهم و از دیدگاه پارهای محققان غیر قابل استفاده ساخته است. در مقاله حاضر، در ابتدا به ارایه تبیینی واژه شناسنامه از این مفهوم، پرداخته شده و سپس به بررسی ابعاد مفهومی آن در حوزه علوم اجتماعی پرداخته شده است. این مفهوم، با سایر مفاهیم در حوزه علوم اجتماعی، از جمله مفهوم «ذائقه» دارای ارتباط و پیوند وثیقی است. در این مقاله، کوشیدهایم، با بررسی و مقایسه نظرات جامعهشناسان کلاسیک و مدرن به تبیین ابعاد مفهومی و مؤلفههای «سبک زندگی» بپردازیم.
سلیقه
سبک زندگی
مؤلفههای سبک زندگی
الگوهای رفتاری
سبک
2008
04
29
199
230
http://www.jicr.ir/article_75_afbc28b9ec36679f80f0dd508393634c.pdf
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2008-1847
1387
1
1
پیامدهای سیاسی مصرف گرایی
فردین
علیخواه
مطالعه مصرف همواره مورد توجه شاخههای مختلف علوم اجتماعی قرارداشته است. در این مطالعات، به ویژه در مطالعات انتقادی، یکی از موضوعات مورد توجه گسترش مصرف گرایی وپیامدهای آن بوده است. در این مقاله، با هدف پیوند مطالعات سیاسی و فرهنگی، تلاش خواهیم کرد تا پیامدهای سیاسی مصرف گرایی را با تکیه بر مفهوم حمایت سیاسی بررسی نماییم. براین اساس، ابتدا مصرف گرایی وحمایت سیاسی تعریف خواهد شد و به دنبال آن نظریههایی که قادرند آثار و پیامدهای مصرف گرایی را تبیین نمایند ارائه خواهیم کرد. استدلال اساسی این مقاله آن است که گسترش مصرف گرایی در جامعه ایران به رشد احساس محرومیت نسبی منجر شده و منبع این محرومیت عملکرد نظام سیاسی ارزیابی خواهدشد، و بدین ترتیب تحت تأثیر احساس محرومیت نسبی در دهه آینده شاهد کاهش حمایت سیاسی خواهیم بود
محرومیت نسبی
مصرف گرایی
حمایت سیاسی
2008
04
29
231
256
http://www.jicr.ir/article_76_511ea8e73c6e9c8d0b808c7d2ba88d8a.pdf