پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2476-5058
7
2
2014
09
22
هویت فرهنگی و کیفیت زندگی تحلیل گفتمان ماهنامه ”مرزهای نو“ در دهه 1340شمسی با تکیه بر اسناد موجود
1
24
FA
هادی
اسماعیلی
دانشجوی دکتری رشته فرهنگ و ارتباطات دانشگاه باقرالعلوم(ع)
hadi.esmaeili82@gmail.com
فؤاد
ایزدی
استادیار دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران
f.izadi@ut.ac.ir
10.7508/ijcr.2014.26.001
<span style="font-size: 14.0pt;" lang="AR-SA">مفهوم کیفیت زندگی دو بعد عینی و ذهنی دارد. کیفیت زندگی در بعد عینی مستلزم تمام مصادیقی است که در سطح روابط اجتماعی، داراییها، تملکات فردی، و ساختارهای اجتماعی، به عنوان شاخصهای زندگی برتر شناخته میشوند. در بعد ذهنی هم این مفهوم به معنای میزان رضایت فرد از شرایط خویش است. اگرچه این مفهوم را میتوان به صورت کمی و با مطالعه شاخصهای مرتبط با آن سنجید، ولی امکان مطالعه کیفی این مفهوم نیز وجود دارد. با بررسی ماهنامه <em>مرزهای نو</em>ــ نشریهای که در دوران پهلوی دوم منتشر میشد ــ کیفیت زندگی امریکایی بازنمایی شده در این نشریه مطالعه شده است. ارتباطسازان این نشریه درصدد بودند با ارائه تصاویری از جامعه امریکا، ذهن مخاطب ایرانی خویش را نسبت به پذیرش این مدعا که ایالات متحده کشوری مدرن و دارای کیفیت زندگی برتر است متقاعد کنند و از این طریق جامعه ایرانی را برای پذیرش روند نوسازی امریکایی در ایران آماده سازند. تحلیل انتقادی گفتمان حاکم بر این نشریه در دهه 1340ش. ایدئولوژی پنهان ماهنامه مذکور را عیان میکند.</span>
کیفیت زندگی,تحلیل انتقادی گفتمان,هویت فرهنگی,مرزهای نو
http://www.jicr.ir/article_220.html
http://www.jicr.ir/article_220_ab86e716015b73ade3572335d1a5e4b6.pdf
پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2476-5058
7
2
2014
09
22
عناصر شکلدهنده حس حضور و بازتاب آن بر هویت کاربران بازی های رایانهای
25
48
FA
بهروز
مینایی
استادیار دانشگاه علم و صنعت ایران
b_minaei@iust.ac.ir
علی
رازی زاده
دانشجوی دکتری حکمت هنر دینی، دانشگاه ادیان و مذاهب
razizadeh@gmail.com
10.7508/ijcr.2014.26.002
<span style="font-size: 14.0pt;" lang="FA">امروزه بازیهای رایانهای، به عنوان رسانهای تعاملی، محیطی برای کاربران خود فراهم کردهاند که موجب ایجاد حس حضور در آنها میشود. حس حضور در فضای مجازی بازیهای رایانهای، به همذاتپنداری و حتی فراتر از آن، به یکی شدن کاربر با شخصیت درون بازی منجر میشود. یکی شدن کاربر با شخصیت درون بازی، هویتی مجازی برای او به وجود میآورد. با گذشت زمان و تداوم حضور در فضای بازیهای رایانهای، هویت واقعی کاربر با هویت مجازی درهم میآمیزد و تغییر و تحول آن تابعی از متغیرهای عناصر مجازی میشود. پرسشی که مقاله حاضر در صدد پاسخ به آن برآمده، چگونگی به وجود آمدن حس حضور در کاربران بازیهای رایانهای و کیفیت تأثیرگذاری هویت مجازی این رسانه نوظهور بر هویت واقعی مخاطب است. از این رو با توجه به دیدگاه نظریهپردازان حوزه رسانههای تعاملی و با گردآوری دادهها بهصورت کتابخانهای و تبیین آنها بهصورت توصیفی ـ تحلیلی، این فرض بررسی میشود که به واسطه فرم زیباییشناختی سینمایی، روایتهای تعاملی و ظرفیتهای منحصر به فردی که این رسانه در اختیار بازیهای رایانهای قرار میدهد، زمینه ایجاد محیطی فراهم میشود که به تبع ایجاد حس حضور در کاربر، هویت واقعی او را دستخوش دگرگونی میکند.</span>
بازیهای رایانهای,حس حضور,فضای مجازی,هویت مجازی,هویت واقعی
http://www.jicr.ir/article_222.html
http://www.jicr.ir/article_222_8b39288fe3ba8bc1fb48d4f8f404d3f2.pdf
پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2476-5058
7
2
2014
09
22
بررسی الزامات، چالشها و قابلیتهای شبکه اجتماعی کنشگران مدیریت فناوری و نوآوری ایران
49
73
FA
سید سروش
قاضی نوری
استادیار گروه مدیریت صنعتی، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی
ghazinoori@gmail.com
نفیسه
رضایی نیک
کارشناس ارشد مدیریت فناوری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
n.rezainik@gmail.com
سعید
روشنی
دانشجوی دکتری مدیریت تکنولوژی دانشگاه علامه طباطبایی
spr.roshany@gmail.com
10.7508/ijcr.2014.26.003
<span lang="FA">شبکههای اجتماعی به دلیل کارکردها و تعاملات گسترده خود مورد توجه شمار زیادی از دانشگاهیان و محققان صنایع قرار گرفتهاند. این شبکهها، که عمدتاً با کارکردهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرند، ساختارها و ویژگیهای منحصر به فردی دارند که، بسته به هدف طراحی آنها، میتواند طیف وسیعی را در بر گیرد. هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی نیازها، چالشها، و عوامل اصلی اثرگذار بر شکلگیری شبکه اجتماعی کنشگران مدیریت فناوری و نوآوری ایران است. روش پژوهش در این تحقیق، توصیفی ـ پیمایشی است، که در آن به توصیف و تحلیل نیازهای کنشگران جامعه مدیریت فناوری ایران به منظور تشکیل یک شبکه اجتماعی علمی پرداخته است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که دستیابی به اطلاعات مورد نیاز، جستجوی مطالب، و اطلاع از وضعیت دوستان، از جمله مهمترین علل عضویت در شبکههای اجتماعی است. با توجه به نتایج به دست آمده، از دیدگاه مخاطبان این حوزه دانشی، ضعف فرهنگی در ارتباط با گفتگو، نقد و تحلیل، و ضعف در زیرساختهای فناوری اطلاعات از اساسیترین چالشهای پیش روی شبکه کنشگران مدیریت فناوری و نوآوری است. مهمترین مؤلفههای اثرگذار بر پایداری شبکه «ارائه و انتشار آخرین و معتبرترین منابع علمی اعم از مقالات، کتب و... در حوزه مدیریت فناوری»، «اعلام نیاز پروژههای پژوهشی مرتبط» و «ارائه خدمات آموزش مجازی» است.</span>
http://www.jicr.ir/article_225.html
http://www.jicr.ir/article_225_60dde54bd83326012e1a4191b5325261.pdf
پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2476-5058
7
2
2014
09
22
تبارشناسی معنای پسانداز زنانه
75
95
FA
شایسته
مدنی لواسانی
دکتری جامعهشناسی فرهنگی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دپارتمان جامعهشناسی
shayesteh.madani@gmail.com
منصور
وثوقی
استاد جامعهشناسی دانشگاه تهران
mansour.vosoughi@gmail.com
10.7508/ijcr.2014.26.004
<span style="font-size: 14.0pt;" lang="FA">پول ابزار و روانکننده مبادلات اقتصادی است که با گذشت زمان ابعاد اجتماعی آن گسترش یافته است و از یک ابزار صرفاً اقتصادی به ابزاری برای انجام مبادلات گوناگون تبدیل شده است. ارزش اقتصادی پول در جامعه در اشکال گوناگونی بروز میکند که یکی از آنها پسانداز، به معنای انباشت پول و استفاده از آن در شرایط خاص، است. زنان، به عنوان نیمی از جامعه، رویکرد خاصی به پول و پسانداز دارند و این پژوهش در صدد بررسی این نگاه و تغییرات استراتژی نگرش به پول و پسانداز در میان زنان متأهل است.</span> <br /><span style="font-size: 14.0pt;" lang="FA">زنان مطالعه شده در این پژوهش شامل زنان متأهل شاغل و خانهدار، بین سنین 20 تا 70 سال، است که با روش کیفی پدیدارشناسی، مشاهده و درباره پسانداز با آنها مصاحبه شده است.</span> <br /> <br /><span style="font-size: 14.0pt;" lang="FA">یافتههای این تحقیق انواع پسانداز، چگونگی آن، شیوه انتقال، و مکانیزم و اشکال مصرف پسانداز را از نظر زنان نشان میدهد. همچنین نشان میدهد علیرغم اینکه پول ابزاری اقتصادی است، اما شرایط اجتماعی در نگرش و رفتار با آن تأثیر داشته و پسانداز را، که ماده اقتصادی دارد، به پدیدهای اجتماعی تبدیل کرده است.</span>
تبارشناسی پسانداز,منطق دوراندیشی,روش پدیدارشناسی,روز مبادا,خانواده هستهای
http://www.jicr.ir/article_228.html
http://www.jicr.ir/article_228_72df1136f1a86e755fd7a73d561a53cf.pdf
پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2476-5058
7
2
2014
09
22
نگرش اعضای هیئت علمی دانشگاههای تهران به فعالیتهای فرهنگی استادان بر اساس ماده اول آییننامه ارتقا
97
116
FA
جلیل
فتح آبادی
دانشیار دانشگاه شهید بهشتی
j_fathabadi@sbu.ac.ir
10.7508/ijcr.2014.26.005
<span style="font-size: 14.0pt;" lang="AR-SA">هدف اصلی</span><span style="font-size: 14.0pt;" lang="FA"> پژوهش</span><span style="font-size: 14.0pt;" lang="AR-SA"> حاضر بررسی دیدگاه اعضای هیئت علمی دانشگاههای تهران درباره تغییرات آییننامه جدید ارتقا و اضافه کردن مادهای در زمینه فعالیتهای فرهنگی ـ تربیتی ـ اجتماعی است. روش پژوهش حاضر از نوع آمیخته کمی ـ کیفی است، که بخش کمی آن توصیفی از نوع زمینهیابی است. نمونه در مرحله کیفی شامل 34 نفر و در مرحله کمی شامل 252 نفر از اعضای هیئت علمی 6 دانشگاه (تهران، شهید بهشتی، خوارزمی، تربیت مدرس، علامه طباطبایی، و صنعتی شریف) بود که در بخش کیفی با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس و در قسمت کمی با استفاده از روش هدفمند انتخاب شدند. برای انجام پژوهش در مرحله کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته شامل 8 سؤال بازپاسخ، و در قسمت کمی نیز از یک پرسشنامه محققساخته شامل 35 سؤال و 3 بخش (1. دیدگاهها و نظرات 2. مشکلات اجرایی 3. پیشنهادها) استفاده شده است. در مجموع میتوان گفت که اعضای هیئت علمی به ضرورت توجه و پرداختن به مسائل فرهنگی اذعان دارند، اما در اینکه این فعالیتها توسط چه کسانی و به چه نحوی انجام شود، و چگونه مورد ارزیابی قرار بگیرد، با یکدیگر و با برنامهریزان امور فرهنگی در آموزش عالی اختلاف نظرهایی دارند.</span><span style="font-size: 14.0pt;" lang="FA">اعضای هیئت علمی فعالیتهای فرهنگی و تربیتی را نهفته در بطن فعالیتهای آموزشی و پژوهشی میدانند و به زعم بسیاری از آنها آموزش از تربیت و فعالیت فرهنگی تفکیکناپذیر است.</span>
نگرش,اعضای هیئت علمی,فعالیت فرهنگی
http://www.jicr.ir/article_230.html
http://www.jicr.ir/article_230_205f606b8d81e9adac0bacce28fd2c00.pdf
پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2476-5058
7
2
2014
09
22
بازنمایی طبقه و مناسبات طبقاتی در سینمای ایران مطالعهی موردی فیلم «جدایی نادر از سیمین
117
148
FA
محمد
رضایی
استادیار جامعه شناسی دانشگاه تربیت مدرس
rezaei@usc.ac.ir
آرش
حسن پور
دانشجوی دکتری جامعهشناسی دانشگاه اصفهان
arash.hasanpour@gmail.com
شیرین
دانشگر
کارشناسی ارشد جامعهشناسی دانشگاه تهران
shirindaneshgar@yahoo.com
10.7508/ijcr.2014.26.006
<span style="font-size: 14.0pt;" lang="FA">طی</span><span style="font-size: 14.0pt;" lang="FA">دهههای</span><span style="font-size: 14.0pt;" lang="FA">اخیر</span><span style="font-size: 14.0pt;" lang="FA">دگرگونیهای اجتماعی و اقتصادی بسیاری در جامعهی ایران رخ داده که زمینهساز تغییرات دامنهدار در آرایش، مناسبات و هویت طبقات جامعهی کنونی ایران شده است. یکی از متونی که در آن، موضوع طبقه و مناسبات طبقاتی، در مختصاتی کوچک، بازنمایی شده، فیلم <em>جدایی نادر از سیمین</em> است. بر همین اساس، در این مقاله تلاش شده است تا طبقه و مناسبات طبقاتی در این فیلم با رویکرد بازنمایی و روش نشانهشناسی تحلیل و بررسی شود. مطالعهی رمزگان فیلم، نشان داد که در این اثر، دو طبقهی متوسط و فرودست (کارگر) بازنمایی شدهاند. طبقهی متوسط در این متن از لحاظ هویتی، طبقهای نوگرا، متمایل به غرب، اما آشفته و ازهم گسیخته است. طبقهی فرودست نیز به مثابه طبقهای در مضیقه، بازنمایی شده که رویکرد غیر عرفی و مذهبی به مسائل دارد و به لحاظ زیست جهان در ساحت سنت سیر میکند. فیلم همچنین صورتبندی طبقاتی جدیدی از جامعهی ایرانی و مناسبات فیمابین ارائه میکند و ضمن بازنمایی تقابلهای طبقاتی و ساختی، روایتگر جدایی و شکافهای عمیق و گسترده در سطوح مختلف جامعهی ایرانی است که همواره بوسیلهی اعضای طبقات، در قالب تمایزهای خود از دیگری برجسته و بازتولید میشود و سویههای ایدئولوژیک و آنتاگونیستی به خود میگیرد. </span>
جدایی نادر از سیمین,نشانهشناسی,طبقهی متوسط و طبقهی فرودست,آنتاگونیسم اجتماعی- طبقاتی,فرادستِ فرودست,جامعهیِ جدایی
http://www.jicr.ir/article_231.html
http://www.jicr.ir/article_231_6423acb0a25eb6506cd5525bab38e5cc.pdf
پژوهشگاه مطالعات فرهنگی، اجتماعی و تمدنی (وزارت علوم، تحقیقات و فناوری)
فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران
2008-1847
2476-5058
7
2
2014
09
22
انگلیسیسم در فرانسه از دیدگاه جامعه شناسی زبان
149
168
FA
فیروزه
اصغری
عضو هیأت علمی پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
asghari@iscs.ac.ir
10.7508/ijcr.2014.26.007
<span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="FA">دو زبان فرانسوی و انگلیسی همواره و در طول تاریخ خود روابط بسیار نزدیکی داشتهاند.</span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="FA">هنگامی که کشور فرانسه از تفوق فرهنگی، سیاسی، و نظامی برخوردار بود، عناصر بسیاری از زبان فرانسوی وارد زبان انگلیسی شد، اما پس از افول قدرت فرانسه و برآمدن هژمونی همهجانبه امریکا این رابطه بالعکس شد و اکنون این زبان انگلیسیست که نقش فرادست و قرضدهنده را ایفا میکند. </span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="AR-SA">هدف این </span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="FA">مطالعه</span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="AR-SA"> بررسی</span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="AR-SA">پدیده</span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="AR-SA">انگلیسیسم در فرانسه</span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="AR-SA">امروز است.</span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="AR-SA">این مقاله ضمن معرفی، </span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="FA">توصیف</span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="AR-SA"> و تبیین</span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="AR-SA">پدیده</span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="AR-SA">انگلیسیسم</span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="FA">، </span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="AR-SA">علل و عوامل گسترش روزافزون این پدیده را در زبان فرانسوی مورد توجه قرار داده است.</span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="AR-SA">سپس</span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="FA">به </span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="AR-SA">واکنشها و اقدامات انجام شده در خصوص جلوگیری از رواج </span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="FA">آن</span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="AR-SA"> در فرانسه پرداخته و</span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="FA">در پایان </span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="AR-SA">نتایج حاصل از مطالعه بیان شده است. این پژوهش از </span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="FA">روش </span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="AR-SA">توصیفی ـ تحلیلی استفاده کرده است. نخست دادههای لازم با استفاده از منابع مکتوب، مجازی، رسانههای جمعی، و سایتهای معتبر استخراج شده و سپس مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. نتایج این مطالعه نشان میدهدکه در قرضگیری زبان فرانسوی از انگلیسی، علاوه بر دلایل درونزبانی مانند ورود واژگان جدید علمی، عوامل برونزبانی مانند جذابیت، وجهه، و اعتبار زبان انگلیسی از یک سو، و نفوذ فرهنگی و اجتماعی از سوی دیگر، در استفاده روزافزون فرانسویها از واژگان و اصطلاحات زبان انگلیسی نقش پررنگتری دارد. در واقع نگرانیهای موجود در جامعه امروز فرانسه،که به انجام اقداماتی برای جلوگیری از شیوع و گسترش پدیده انگلیسیسم منجر شده است، نه به دلیل مخالفت با پدیده معمول قرضگیری زبانی، بلکه به دلیل ترس از نفوذ فرهنگ امریکایی و گسترش هژمونی فرهنگی این کشور </span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="FA">بر جامعه فرانسه </span><span style="font-size: 14pt; font-family: 'B Mitra';" lang="AR-SA">است.</span>
جامعهشناسی زبان,قرضگیری,انگلیسیسم,زبان فرانسوی,زبان انگلیسی,هژمونی فرهنگی
http://www.jicr.ir/article_232.html
http://www.jicr.ir/article_232_d8ed7a968cb6aacba0d5e66face2852b.pdf