علوم اجتماعی و ارتباطات
ضرورت صحبت از جایگاه محقق در چیست؟ تحلیل محتوای کیفی مطالعات اخیر علوم اجتماعی ایران

میلاد یزدچی؛ نفیسه شریفی؛ ابولفضل شریفیان

دوره 16، شماره 3 ، مهر 1402، ، صفحه 31-58

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.3250.3538

چکیده
  در ارزیابی تحقیقات کیفی، به‌منظور درک بهتر توصیفات یا استدلالات محققان، آشنایی خواننده متن درباره محقق و جایگاه او در تحقیق و شکل‌گیری مسئله تحقیق ضروری به‌نظر می‌رسد. خواننده با شناخت نسبی از محقق می‌تواند برخی سوگیری‌ها و پیش‌فرض‌هایی را که در تحقیق اثر گذاشتند تشخیص دهد ‌‌ در این مقاله با استفاده از رویکرد مردم‌نگاری انتقادی ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
خانگی ‏شدن رسانه‏‌ها، رسانه‌‏ای‏ شدن خانه‌‏ها؛ فرهنگ مادی فناور‏ی‌های رسانه‌‏ای و تغییرات خانه و فضاهای خانگی در ایران

عباس حبیبی؛ سیدعباس یزدانفر؛ مهدی حمزه نژاد؛ عباس کاظمی

دوره 16، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 5-47

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.3013.3352

چکیده
  خانۀ امروزی با خانۀ سنتی یا پیشاصنعتی، تفاوت‌‏های چشمگیری دارد. عوامل پرشماری در تغییرات خانه دخیل بوده‌‏اند، اما هیچ‏‌یک از آن‌ها به‌اندازۀ ورود فناوری‏‌ها بر خانه و فضاهای خانگی ‏تأثیرگذار نبوده‌اند. هدف پژوهش حاضر، واکاوی فرایند پیوند و همنشینی خانه‏‌های ایرانی و دستگاه‌‏های رسانه‌‏ای و تأثیرات متقابل آن‏ها ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
چارچوب رفتار گردشگران مجازی؛ مورد مطالعه، مقاله‌های پایگاه استنادی اسکوپوس

رقیه قنبری قادیکلایی

دوره 16، شماره 1 ، فروردین 1402، ، صفحه 107-136

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.3105.3425

چکیده
  انقلاب فناورانه دستاورد موج سوم انقلاب‌هاست، که تغییر و تحولاتی ملموسی در تمام صنایع از جمله صنعت گردشگری به‌وجود آورده است. پیشرفت فناوری فرصت‌های جدیدی برای گردشگری مجازی به‌وجود آورده. از این رو، تجربه سفر مجازی و بررسی رفتار گردشگران تبدیل به موضوع مهمی برای مطالعات گردشگری شده است. بر این اساس، شناسایی و تبیین رویکردهای نظری ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
واکاوی چالش‌های اخلاقی به‌کارگیری رسانه‌های اجتماعی در ایران: رویکردی اکتشافی

مونا جامی پور؛ علی نقی امیری؛ سحر کمره ای

دوره 15، شماره 2 ، تیر 1401، ، صفحه 73-102

https://doi.org/10.22035/jicr.2022.2979.3319

چکیده
  در سال‌های اخیر، به‌ویژه با پدیدارشدن ویروس کرونا، رسانه‌های اجتماعی به بستری برای پشتیبانی از تعاملات کاربران و محتوای ایجادشده در شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده‌اند و کاربران می‌توانند از طریق آن‌ها وضعیت شخصی، اطلاعات، نظرات و پیشنهادات خود را به اشتراک بگذارند. با وجود مزایای انکارنشدنی این رسانه‌ها در ابعاد مختلف زندگی فردی ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
دوگانه‌انگاری اعتماد به منابع خبری: کاوشی زمینه‌مند از فرایند فروکاست شایعه‌سازی و شایعه‌پذیری در میان جوانان

سیدحسام قبله زاده؛ سیدعلیرضا افشانی؛ حسین اسلامی

دوره 15، شماره 2 ، تیر 1401، ، صفحه 127-156

https://doi.org/10.22035/jicr.2022.2961.3304

چکیده
  امروزه انسان‌ها با زیستن در عصر رسانه‌ای و اطلاعاتی در معرض انواع اخبار و اطلاعاتِ به ظاهر واقعی قرار گرفته‌اند که ماهیت شایعه‌‌گونۀ آن از چشم‌ها پنهان مانده ‌است. انسان‌ها اغلب در مواجهه با چنین اخباری بدون اعتباریابی، ‌به بازنشر آن‌‌ها در دنیای مجازی و واقعی می‌پردازند که می‌تواند آسیب‌های امنیتی، اقتصادی و اجتماعی قابل ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
قتل‌های ناموسی و دلالت‌های معنایی سوژۀ بهنجار در نهاد خانواده: روایت‌پژوهی‌ روزنامه‌ها از قتل رومینا اشرفی

ماهرخ حق پرس؛ سید حسین نبوی؛ محمد رضا کلاهی

دوره 15، شماره 1 ، فروردین 1401، ، صفحه 121-148

https://doi.org/10.22035/jicr.2022.2735.3127

چکیده
  هدف این مقاله شناسایی دلالت‌های معنایی سوژۀ‌‌ اخلاقی و بهنجار و سازوکارهای برساخت آن در نهاد خانواده است. رخدادهای تروماتیک نظیر قتل‌های ناموسی، برهه‌هایی هستند که با برهم‌زدن روابط درون خانواده از ظرفیت تحلیلی غنی برای شناسایی بایدها و نبایدهای درون خانواده برخوردارند. برای این منظور از رویکرد بازنمایی استوارت هال و برنامۀ‌ ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
بررسی پدیدارشناسانه زیست‌رسانه‌ای سالمندان در دوران کرونا؛ مورد مطالعه، نسل رسانه‌های آنالوگ دارای موبایل هوشمند

محیا برکت؛ زهراسادات چلنگر؛ نجیبه محبی

دوره 14، شماره 2 ، تیر 1400، ، صفحه 125-151

https://doi.org/10.22035/jicr.2021.2753.3141

چکیده
  تأثیر کرونا بر سبک زندگی، روابط انسانی، و تجربۀ رسانه‌ای افراد، زیاد بوده و سبب پیوند افراد با رسانه‌های جدید شده است. اعضای نسل رسانه‌های آنالوگ وارد فضای جدیدی شده‌اند و زیست‌جهان جدید خود را برساخته‌اند. در پژوهش پیش‌رو، شیوۀ رویارویی نسل چاپی و آنالوگی با جهان جدید رسانه‌ای پس از کرونا و تجربه زیستۀ نسل‌های رسانه‌ای آنالوگ ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
سرمایه فرهنگی و بازتولید شکاف هوشمند

نادر رازقی؛ محمود شارع‌پور؛ فاطمه آخوند زاده

دوره 14، شماره 1 ، فروردین 1400، ، صفحه 97-126

https://doi.org/10.22035/jicr.2021.2317.2798

چکیده
  شکل نوین شکاف، یعنی «شکاف دیجیتالی جدید» یا «شکاف هوشمند»، شکاف میان افرادی است که به اینترنت دسترسی دارند؛ این نوع شکاف و نابرابری، در سطح مهارت و توانایی بهره‌برداری افراد از کارکردهای پیچیدۀ فناوری اطلاعات نمایان می‌شود. افزایش شکاف دیجیتالی در سراسر جهان، به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های عصر دیجیتال، با پیامدهای ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
رسانه‌های اجتماعی و چالش‌های هویت‌های قومی در ایران

فواد ظفر عبدالله زاده؛ محمدرضا رسولی؛ طهمورث شیری

دوره 13، شماره 4 ، دی 1399، ، صفحه 147-175

https://doi.org/10.22035/jicr.2021.2646.3062

چکیده
  ماهیت جهانی رسانه‌های اجتماعی، چالش‌‌های قومی را از حیطهٔ منطقه و ملّت به عرصهٔ جهانی کشانده است. مطالعه حاضر، این چالش‌‌ها را در چارچوب نظریه‌های جهانی‌شدن، تحلیل می‌کند. دو رویکرد عمده در رابطه با پدیدهٔ جهانی‌شدن وجود دارد: یک رویکرد معتقد به همگونی کامل جهان است؛ و رویکرد دیگر، به چنین شدّت و کیفیتی قائل نیست. هدف تحقیق، ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
شهروندی‌های جدید در کنار شهروندی رسمی در فضای مجازی؛ مطالعه کنش‌های مشارکتی در عرصه عمومی اینستاگرام

سعید رضا عاملی؛ سیده فرزانه سیاسی راد

دوره 13، شماره 3 ، مهر 1399، ، صفحه 1-32

https://doi.org/10.22035/jicr.2020.2400.2859

چکیده
  استفاده از شبکه‌‍‌های مجازی، جهانی‌‌شدن فرهنگ‌های رسانه‌ای و ظهور عرصۀ عمومی فرهنگی موجب توجه به نظریه‌های شهروندی فرهنگی در توصیف مشارکت‌های شهروندی کاربران فضای مجازی شده است. در این مقاله با استفاده از این فضای نظری و روش تحلیل محتوای مردم‌نگارانه تلاش شده است تا ماهیت مشارکت‌های شهروندی کاربران جوانِ شبکه مجازی اینستاگرام ...  بیشتر

جامعه شناسی
ارتباطات آئینی در فضای مجازی: بازنمایی پیاده‌روی اربعین حسینی در وب‌سایت بی‌بی‌سی فارسی

قدسی بیات؛ مرضیه قاسمی

دوره 13، شماره 2 ، تیر 1399، ، صفحه 37-65

https://doi.org/10.22035/jicr.2020.1511.2224

چکیده
  رویدادهای ملی‌ـ‌مذهبی، توجه رسانه‌ها را جلب می‌کنند اما نگاه رسانه‌ها به رویدادها با یکدیگر متفاوت است. این رویدادها ملی باشند یا بین‌المللی، داخلی باشند یا خارجی، بازنمایی آن‌ها در چارچوب‌های گفتمانی و ایدئولوژیکی صورت می‌پذیرد و شکست یا موفقیت تلاش‌های حوزهٔ‌ دیپلماسی عمومی در قالب‌ها و الگوهای مشخص در سراسر جهان را تسهیل ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
خانواده، دوستان، غریبه‌ها؛ مطالعه کیفی شبکه‌سازی زنان در حوزه صنایع‌دستی مدرن

حسین راغفر؛ زینب شفیعی

دوره 13، شماره 1 ، فروردین 1399، ، صفحه 97-130

https://doi.org/10.22035/jicr.2020.2539.2967

چکیده
  اهمیت مفهوم شبکه برای فعالیت‌های کارآفرینی به‌طور فزاینده‌ای تبدیل به مد روز شده است. مطالعات اخیر جامعه‌شناسی اقتصادی جدید نیز پیرامون موضوع کارآفرینی زنان، به‌جای توجه به مشخصات عمومی و محدودیت‌ها، عمدتاً بر اهمیت شبکه‌ها تأکید دارند. مطالعه شبکه‌های زنان کارآفرین، انگیزه‌ها، ابعاد و زوایای گوناگون کنش کارآفرینانه آنها، ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
کاربست روش تحلیل گفت‌وشنود در ارتباطات میان‌فردی؛ تحلیل ارتباطی گفت‎وگوی کندوکاومحور دانش‌آموزان دوره ابتدایی

هادی خانیکی؛ فاطمه نوری راد

دوره 12، شماره 3 ، مهر 1398، ، صفحه 179-207

https://doi.org/10.22035/jicr.2019.1880.2465

چکیده
  گفت‌وگو به‌مثابه یک کنش مهم ارتباطی، ازجمله موضوعاتی است که در رشته علوم ارتباطات کمتر به آن توجه شده است و اغلب پژوهش‌های انجام‌شده، مربوط به حوزه ارتباطات جمعی بوده‌اند. دراین‌میان، انجام پژوهشی در حیطه ارتباطات انسانی و میان‌فردی، با نگاه موردی و خُردِ روش کیفی که در پی فهم و توصیف واقعیت ناب باشد، در حوزه پژوهش‌های علوم ارتباطات، ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
بنیان‏‌های طبیعی صلح و دوستی در آیین نوروز

داود غرایاق زندی؛ سویل ماکویی

دوره 12، شماره 2 ، تیر 1398، ، صفحه 1-22

https://doi.org/10.22035/jicr.2019.2055.2606

چکیده
  آیین نوروز یکی از آیین‌های سنتی ایرانیان است که بر‌اساس نظم و بنیان طبیعی استوار شده است. این بنیان طبیعی هم واجد ویژگی‌های طبیعی است و هم از مشخصهٔ اجتماعی برخوردار است. در‌عین‌حال بنیان‌های طبیعی نوروز زمینه‌ساز صلح و دوستی در رابطهٔ میان انسان و طبیعت و انسان با انسان است. این بنیان‌ها عبارت‌اند از: آغاز، پایان، تنوع و شادی‌بخشی، ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
نقش تفاوت‌های فرهنگی و هویتی در خودابرازی کاربران ایرانی شبکه‌های اجتماعی؛ مورد مطالعه،‌دانشجویان دانشگاه‌های تهران، امیرکبیر و صنعتی شریف

حمیده مولایی؛ زهرا مجدی زاده

دوره 10، شماره 4 ، دی 1396، ، صفحه 67-87

https://doi.org/10.22631/jicr.2018.1445.2159

چکیده
  شبکه‌های اجتماعی، با قابلیت‌های خاص خود ازجمله مخاطب‌محوری، مشارکتی و تعاملی بودن، امکان گمنامی، و نظارت ناکافی، امکانات بالقوه‌ای را برای خودابرازی کاربران فراهم کرده‌اند. باوجود‌این، تفاوت‌های فرهنگی، در چگونگی خودابرازی کاربران در شبکه‌های اجتماعی تأثیرگذار است. این مقاله نقش تفاوت‌های فرهنگی را در خودابرازی دانشجویان ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
الگوهای به‌کارگیری راهبردهای سواد حریم خصوصی آنلاین؛ مطالعۀ‌ موردی کاربران دختر اینستاگرام

عبدالله بیچرانلو؛ سیده فرزانه سیاسی راد

دوره 10، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 125-151

https://doi.org/10.22631/jicr.2017.1534.2230

چکیده
  امروزه شبکه­های اجتماعی در زندگی کاربران حضوری پُررنگ دارند، اما بهره­مندی کاربران از مزایای آن‌ها، مانند اغلب تعاملات میان‌‌فردی در زندگی واقعی مستلزم حل تناقض میان خودافشاگری و حفظ حریم خصوصی کاربر است. این بهره‌مندی با فرایندهای بهینه‌سازی حریم خصوصی و با تأکید بر توانایی­های کاربر در سطح فردی محقق می­شود. هدف اصلی ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
شناسایی و تحلیل فرصتها و تهدیدهای شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی؛ مورد مطالعه، دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی

روح الله تولایی؛ زهرا صباغی؛ نوید نظافتی

دوره 10، شماره 3 ، مهر 1396، ، صفحه 153-175

https://doi.org/10.22631/jicr.2017.1065.1871

چکیده
  امروزه با توجه به رشد فزاینده فنّاوری اطلاعات و ارتباطات در جوامع به‌ویژه در میان قشر فرهیخته دانشگاهی استفاده از این فنّاوری‌ها بخشی از کار روزمره افراد شده است. شبکه‌های اجتماعی نیز یکی از موضوعات مهم و گسترده در فضای مجازی است که بسیاری از افراد در زمینه‌های گوناگون از آن استفاده می‌کنند. بهره‌برداری دانشجویان از این شبکه‌ها ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
واکاوی نظری ابعاد اجتماعی‌ـ‌فرهنگی فناوری در بیانات رهبر انقلاب اسلامی؛ با تأکید بر ICTS

ایمان عرفان منش؛ سهیلا صادقی فسایی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 1-27

https://doi.org/10.22631/ijcr.2017.326

چکیده
  مفهوم‌پردازی و اندیشه‌ورزی درباره جامعه ایران به‌منزلۀ نوعی جامعه اطلاعاتی یکی از مسائل جدید پس از انقلاب اسلامی ایران محسوب می‌شود؛ ازاین‌رو در بیانات رهبر انقلاب اسلامی، ابعاد و ملاحظات اجتماعی‌ـ‌فرهنگی درباره فناوری‌های اطلاعاتی و ارتباطی، برجسته و قابل‌استخراج است. این مقاله با استفاده از رویکرد نظری «شکل‌گیری، عملکرد، ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
برون‌ایستادگان رادیو‌ـ‌تلویزیون دولتی در ایران

هادی خانیکی؛ سبحان یحیائی

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 59-85

https://doi.org/10.22631/ijcr.2017.328

چکیده
  این مقاله، با طرح کردن مفهوم تازه «برون‌ایستادگی» در مطالعات مخاطب‌شناسی رسانه‌ای، در پی این بوده است که برون‌ایستادگان رادیو‌ـ‌تلویزیون دولتی ایران را ــ‌ کسانی‌که آگاهانه و عامدانه استفاده از این رسانه را کنار گذاشته‌اند و از رویارویی با آن پرهیز می‌کنند ــ‌ مطالعه کند. نویسندگان بر این نظر هستند که تجربه برون‌ایستادگی، ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
تحلیل انیمیشن‏‌های هالیوودی با رویکرد تربیتی

حسن بشیر؛ جواد جواهری

دوره 10، شماره 1 ، فروردین 1396، ، صفحه 87-116

https://doi.org/10.22631/ijcr.2017.329

چکیده
  امروزه یکی از تأثیرگذارترین و پرطرفدارترین تولیدات رسانه‏ای در دنیا، از نظر اثرگذاری بر تربیت کودکان و نوجوانان، تولیدات سینمایی انیمیشن، به‌ویژه انیمیشن‏های هالیوودی است. از زمانی‌که انیمیشن‏های سینمایی سه‏بعدی به‌وجود آمده‌اند، این نوع تولیدات در محتوا نیز دستخوش تحولات زیادی شده و مفاهیم و محتوای آن‏ها به‌ویژه ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
تجربۀ مصرف شبکه‌های اجتماعی (مورد مطالعه: شبکۀ اجتماعی «بی‌تاک»)

جمال محمدی؛ کمال خالق پناه؛ الهه غلامی

دوره 9، شماره 4 ، اسفند 1395، ، صفحه 59-88

https://doi.org/10.22035/ijcr.2017.314

چکیده
  بی‌تاک یک شبکۀ اجتماعیِ دسترس­پذیر از طریق تلفن همراه است که طیف وسیعی از کاربران را به خود جلب کرده است. محوریت­یافتن شبکه­های اجتماعی در زندگی روزمره، به‌ویژه در میان نسل نوجوان و جوان، سبب نوعی دگردیسی پایه­ای در فرایندهای هویت­یابی، معناسازی و به‌طور خاص در فرم و محتوای ارتباط شده است. این جستار، تحقیقی است دربارۀ کاربران ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
شهرت در شبکه‌های اجتماعی: پژوهشی دربارۀ چرایی‌ و پیامدهای مشهور شدن در اینستاگرام

سمانه کوهستانی؛ فردین علیخواه؛ نادر افقی؛ هدی حلاج زاده

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 21 خرداد 1402

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.3164.3469

چکیده
  با ظهور شبکه‌های اجتماعی جدید، سازوکارهای شهرت‌یابی، دستخوش دگرگونی‌های گسترده‌ای شده است. امروزه، کاربران به فرصت مشهور شدن از طریق شبکه‌های اجتماعی دست ‌یافته‌اند که تا پیش‌ازاین به‌آسانی امکان‌پذیر نبود. در‌این‌زمینه، اینستاگرام به‌دلیل ویژگی بصری، قابلیت کاربری آسان، و استقبال بسیار کاربران از آن، به عرصۀ اصلی خلق ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
الزامات تغییرات فرهنگی از طریق شهرت در فضای مجازی

محمد علی طالقانی؛ سعید شریفی؛ مجتبی شاهنوشی؛ رضا ابراهیم زاده دستجردی

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 01 فروردین 1402

https://doi.org/10.22035/jicr.2023.2981.3412

چکیده
  مدیریت تغییرات اجتناب‌ناپذیر فرهنگی در فضای مجازی محل نزاع جریان‌های قدرت به ویژه نظام شهرت است؛ نیل به تغییرات فرهنگی مطلوب و پایدار مستلزم توجه به الزامات تغییرپذیری است که کم توجهی به آن می تواند فرآیند و محتوای تغییرات را تحت تاثیر قرار دهد. بر این اساس پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این پرسش است که تغییرات فرهنگی از طریق سلبریتی ...  بیشتر

علوم اجتماعی و ارتباطات
معرفی و کاربست روش تحلیل گفتمان انتقادی چندوجهی با تحلیل یکی از پرطرفدارترین صفحات اینستاگرامی کودک‌محور ایرانی

زهرا مجدی زاده؛ اعظم راودراد

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 08 اسفند 1402

https://doi.org/10.22035/jicr.2024.3246.3537

چکیده
  در اینستاگرام، بخش بزرگی از معنای برساخت شده با تصاویر به مخاطب منتقل میشود و به همین دلیل نیاز است که متون اینستاگرامی با رویکردی چندوجهی تحلیل شوند. روش تحلیل گفتمان انتقادی چندوجهی، همچون سایر انواع تحلیل گفتمان انتقادی به مفاهیم قدرت و ایدئولوژی و نیز به بافت دﺧﯿﻞ در اﻣﺮ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺘﻦ توجه دارد و در عین حال، به دلیل توجه بر ...  بیشتر