نظریه و نقد
محمدمهدی مظهری؛ مریم ارمغان؛ فریبا البرزی
چکیده
در تحلیل انتقادی ادوارد سعید از «شرق‌شناسی»، بازنمود تصویری شرق در هنر و پژوهش‌های علمی غرب و محاط کردن آن در نظم استعماری و معنابخشی به آن، تنها تحریفی ایدئولوژیک برای دستیابی به نظمِ جهانِ سیاسی نوظهور (دوران مدرن) نیست، بلکه آرایش و تصور کاملاً منسجمی است که مشرق‌زمین را به‌عنوان واقعیتی متمایز، با فاصله از جهان غرب و ابژه‌ای ...
بیشتر
در تحلیل انتقادی ادوارد سعید از «شرق‌شناسی»، بازنمود تصویری شرق در هنر و پژوهش‌های علمی غرب و محاط کردن آن در نظم استعماری و معنابخشی به آن، تنها تحریفی ایدئولوژیک برای دستیابی به نظمِ جهانِ سیاسی نوظهور (دوران مدرن) نیست، بلکه آرایش و تصور کاملاً منسجمی است که مشرق‌زمین را به‌عنوان واقعیتی متمایز، با فاصله از جهان غرب و ابژه‌ای برای برآوردن میلِ شناخت غربی، سازماندهی و تولید می‌کند. با این نگاه، نمایشگاه جهانی نیز عرصه و فرصتی برای نمایش دنیاهای متفاوت غربی/ شرقی است؛ جایی‌که فرهنگ‌های متقابل منطقی/ خیالی و نظمِ تاریخی/ بی‌نظمی اسطوره‌ای در مقابل هم، درون ویترینی صف‌آرایی می‌کنند. دراین‌میان، حضور ایران به‌دلیل موقعیت راهبردی تازه‌به‌دست‌آمده در دورۀ پهلوی اول و به‌سبب تاریخ کهنِ علم و هنرش در نزد مستشرقان و نهادهای دانش غربی اهمیت ویژه‌ای یافت و لازم بود که متناسب با طبقه‌بندی ساختار دانش و تاریخ‌نگاری وابسته به آن، بازنمایی شود. غرفه‌های ایران در نمایشگاه‌های جهانی، منابعی بودند که مفاهیم و قواعد سیاست‌زدۀ خوانش تاریخی هماهنگ با شرق‌شناسی شرق‌شناسان، برپایۀ آن‌ها ساخته می‌شدند. در اینجا به‌منظور روشن‌تر شدن بحث و به‌عنوان نمونه، بر راهبردهای رویارویی گفتمانی حضور ایران در سه نمایشگاه جهانی هنر فیلادفیا (1926)، هنر و معماری برلینگتون (1931)، و بروکسل (1935) تمرکز کرده‌ایم. مقاله حاضر با تکیه بر رهیافت تحلیل گفتمان، در جست‌وجوی پاسخی است برای پرسش «انتظارات گفتمان شرق‌شناسانه چگونه از مسیر برگزاری نمایشگاه‌های جهانی برآورده می‌شد؟» تا رابطه‌ای معنادار میان رهیافت‌های اورینتالیستی و اهداف آن با بازنمایی کالبدی، محتوایی، و کارکردی معماری این غرفه‌ها پیدا کند. یافته‌ها نشان داد معماری غرفه‌های ایرانی در این نمایشگاه‌های جهانی به‌گونه‌ای است که ایستادن در میانۀ توقعات گفتمان شرق‌شناسی را مانند شیئی موزه‌ای بازمی‌تاباند که هنر ایران را در نظم نمایشگاهی محاط و محصور کرده است و به غرب برای نمایش ایران اگزوتیک یاری می‌رساند.
بازی‌های رایانه‌ای
اکبر نصراللهی؛ مقداد مهرابی؛ فرزانه شریفی
چکیده
پس از واقعه 11 سپتامبر، بسیاری از سازندگان بازی‌های دیجیتال به‌طور گسترده‌ای به تولید بازی‌هایی با مضمون جنگ و با هدف القای دیپلماسی آمریکا و غرب به بازیکنان، روی آوردند. اغلب این بازی‌ها ضمن برخورداری از موضوع جنگ و جذابیت بالا در طراحی و تعامل با بازیکن، به انتقال مفاهیم ایدئولوژیک سیاسی می‌پردازند. میزان فروش و مخاطبان این بازی‌ها، ...
بیشتر
پس از واقعه 11 سپتامبر، بسیاری از سازندگان بازی‌های دیجیتال به‌طور گسترده‌ای به تولید بازی‌هایی با مضمون جنگ و با هدف القای دیپلماسی آمریکا و غرب به بازیکنان، روی آوردند. اغلب این بازی‌ها ضمن برخورداری از موضوع جنگ و جذابیت بالا در طراحی و تعامل با بازیکن، به انتقال مفاهیم ایدئولوژیک سیاسی می‌پردازند. میزان فروش و مخاطبان این بازی‌ها، افزایش چشمگیری در سطح دنیا داشته است، تا جایی‌که تبدیل به روندی محبوب در میان بازیکنان طی دو دهه اخیر شده است. در این مقاله که با هدف ترکیب تحلیل‌ها و یافتههای مطالعات کیفی انجام‌شده، از روش تحلیل کیفی فراترکیب استفاده شده است و پس از جست‌وجو، با انتخاب 22 عنوان مقاله از پژوهش‌های کیفی داخلی و خارجی در حوزه بازی‌های دیجیتال سیاسی و جنگی، یافتههای به‌دست‌آمده جمع‌بندی، طبقه‌بندی و تحلیل شده است. معیار طبقه‌بندی این پژوهش‌ها براساس صاحب‌نظران آن‌ها است که یافتههای پژوهش‌ها در هر طبقه کدبندی شده‌اند. در مقاله حاضر از ترکیب نظری رویکردهای امپریالیسم فرهنگی و شرق‌شناسی به‌عنوان چارچوب نظری استفاده شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهند که بازی‌های دیجیتال به‌ویژه با مضمون اکشن، تیراندازی اول شخص، و جنگ، به‌مثابه رسانه‌ای قدرتمند و ابزاری دیپلماتیک در دست شرکت‌های سازنده هستند که از آن‌ها برای القای پیام‌های سیاسی به بازیکنان (مخاطبان) ملی و فراملی، جهت‌دهی به دیدگاه‌های سیاسی و فرهنگی آن‌ها، بازتولید کلیشه‌های نژادی، قومی، و مذهبی و تداوم سوءبازنمایی شرق بهره‌برداری می‌کنند.
مریم سادات غیاثیان
چکیده
در این مقاله سعی بر آنست تا با معرفی دو رویکرد اصلی در شرق‌شناسی -شرق‌شناسی کلاسیک و شرق‌شناسی نوین- نگرش غرب نسبت به شرق در سطح کلان و اسلام در سطح خرد در هر یک از این دو رویکرد بررسی و رویدادهای مؤثر در ایجاد شرق‌شناسی نوین برشمرده شود. حادثه یازدهم سپتامبر 2001، یکی از اتفاقات مهم و تأثیرگذار در قرن حاضر و شرق‌شناسی نوین بوده است. ...
بیشتر
در این مقاله سعی بر آنست تا با معرفی دو رویکرد اصلی در شرق‌شناسی -شرق‌شناسی کلاسیک و شرق‌شناسی نوین- نگرش غرب نسبت به شرق در سطح کلان و اسلام در سطح خرد در هر یک از این دو رویکرد بررسی و رویدادهای مؤثر در ایجاد شرق‌شناسی نوین برشمرده شود. حادثه یازدهم سپتامبر 2001، یکی از اتفاقات مهم و تأثیرگذار در قرن حاضر و شرق‌شناسی نوین بوده است. از آن جایی که رسانهها مهمترین وسیله برای بازنمایی تفکر شرق‌شناسانه و نژادپرستانه هستند، گونه معاصر نژادپرستی، تاکید بر تفاوت های فرهنگی است. بر همین اساس، در این پژوهش نگرش فرهنگی غرب نسبت به ایران در ساخت های زبانی روزنامههای گاردین و دیلی تلگراف از انگلیس و مجلات تایم و نیوزویک از آمریکا پس از این حادثه تحلیل و تفسیر میشود. چارچوب نظری پژوهش بر پایه مدل بازنمایی کنش/ کنشگران اجتماعی ونلیوون 1995 و 1996 بنا شده که یکی از چهار رویکرد اصلی در تحلیل گفتمان است.
حسین میرزایی؛ جبار رحمانی
چکیده
به سفرنامهها به عنوان یکی از منابع مهم شناخت ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی جوامع توجه شده، ولی این توجه همواره با محدودیتهایی در فهم، شناخت و تفسیر نیز قرین بوده است. سفرنامهها در واقع، نوعی روایت است، روایتی که قالبِ زمان، مکان، موقعیت و رخدادها، تنگناهایی را برای آن به وجود میآورد. روایت سفرنامهنویسان غیرایرانی درباره ...
بیشتر
به سفرنامهها به عنوان یکی از منابع مهم شناخت ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی جوامع توجه شده، ولی این توجه همواره با محدودیتهایی در فهم، شناخت و تفسیر نیز قرین بوده است. سفرنامهها در واقع، نوعی روایت است، روایتی که قالبِ زمان، مکان، موقعیت و رخدادها، تنگناهایی را برای آن به وجود میآورد. روایت سفرنامهنویسان غیرایرانی درباره ایرانیان و ویژگیهای فرهنگی ـ اجتماعی آنان موضوعی است که در مقاله حاضر به آن پرداخته شده است. در تاریخ غرب، یکی از رسانههای مهم در شناخت ایران و در کل، برای سایر دیگریها، سفرنامهها بوده است که بنیانهای اولیه تصاویر دیگران را در سنت غربی فراهم میکرده است .این روایت وجهی آسیبشناختی دارد، وجهی که در سفرنامههای خارجی شکلی غالب به خود گرفته است و قطعاً، برداشتی یکسویه و مبتنی بر پیشفرضهای غربی از سابقه تاریخی ماست، اما درسآموز، تأملبرانگیز و رفعشدنی است.
